Een grote groep organisaties, van het bedrijfsleven tot de milieubeweging en boeren, roept het kabinet gezamenlijk op om haast te maken met goed en duidelijk klimaat- en energiebeleid. In een brief aan premier Schoof waarschuwen ze dat Nederland achterop dreigt te raken. Door steeds met wisselend beleid te komen, dreigen faillissementen, waarschuwen ze.
De brede waaier aan organisaties, waaronder werkgeversorganisatie VNO-NCW, vakbonden, Greenpeace, Netbeheer Nederland en boerenorganisatie LTO, hebben zich verenigd in de Maatschappelijke Alliantie. Hoewel de ondertekenaars het regelmatig op veel punten oneens zijn, roepen ze nu eenstemmig op tot klimaat- en energiebeleid waar op gebouwd kan worden. “Niets doen is geen optie.”
Dat benadrukt ook voorzitter Kees Vendrik van het Nationaal Klimaat Platform (NKP), dat de brief ook heeft ondertekend. “Het is niet alleen geen optie, maar het is ook niet gratis. Als de transitie nu zou stilvallen, of perspectief blijft uit, dan zal dat ons economisch veel kosten”, waarschuwt hij.
Zolang het beleid steeds wisselt, weet niemand waar hij of zij aan toe is en is het moeilijk om goede investeringen te doen om bijvoorbeeld minder energieafhankelijk van het buitenland te zijn. “Of het nu gaat om de grote industrie, het midden- en kleinbedrijf, boeren en tuinders, zelfstandigen, werknemers of burgers en hun energiegemeenschappen: allen hebben nood aan een helder perspectief van uw kabinet”, is te lezen in de brief.
‘Kabinet biedt geen perspectief’
“Het hoofdlijnenakkoord van het kabinet bood geen versnelling, maar maakte juist met een aantal ingrepen een pas op de plaats”, gaat Vendrik verder. “Denk bijvoorbeeld aan de verplichting om bij de vervanging van een cv-ketel per 2026 een warmtepomp aan te schaffen. Daar is het kabinet van afgestapt en die markt is in elkaar gezakt. Sommige bedrijven die zich hierin specialiseerden gaan nu failliet. Dat is geen perspectief bieden.”
In hun brief aan Schoof schrijven de organisaties dat verduurzaming onterecht vaak wordt gezien als belemmering voor welvaart en bestaanszekerheid. Ze zeggen dat Nederland als kennisland ook aanjager kan zijn van duurzame technologie. Kortom: er valt veel geld te verdienen. “Laat dat de bron zijn van onze toekomstige welvaart.”
De organisaties waarschuwen het kabinet dat andere landen hun bedrijfsleven klaarstomen voor een duurzame toekomst. “Zij weten: stilstand is achteruitgang. Dat is niet zonder gevolgen voor Nederland: zonder consistent en toereikend beleid verliezen we belangrijke bronnen van brede welvaart, werkgelegenheid en een duurzame leefomgeving.”
Zónder stabiel beleid en investeringen in de energietransitie blijft Nederland afhankelijk van energie uit andere landen, klinkt het. Onder meer de hoge energie- en nettarieven zitten Nederlandse ondernemers in de weg. Netcongestie wordt “een ernstige hindernis voor bedrijven en gemeenten die willen verduurzamen” genoemd.
De organisaties bieden een lijst met maatregelen. Zo wordt opgeroepen tot investeringen in duurzame manieren om geld te verdienen en bijvoorbeeld een goede verbinding met de rest van Noordwest-Europa om duurzame energie uit te wisselen. Ook moet het kabinet snel keuzes maken over de nettarieven.
‘Grip op toekomst’
Verder roepen ze op om ervoor te zorgen dat boeren en tuinders die willen verduurzamen, in staat blijven om goed rond te komen. De organisaties noemen het noodzakelijk “dat iedereen kan meedoen”. Ze stippen aan dat mensen met een kleine beurs met hoge energierekeningen zitten, omdat er bijvoorbeeld nog geen alternatief is voor de salderingsregeling.
“We kunnen echt meer grip krijgen op onze toekomst en daarvoor vragen we van het kabinet om door te gaan met de klimaat- en energietransitie, om perspectief te bieden”, vat Vendrik de boodschap van de vele organisaties samen. “Dat hebben burgers en bedrijven nodig. Het is nu echt aan het kabinet om te laten zien dat ze deze oproep goed verstaan.”